Kwitując odbiór mandatu, czynimy go prawomocnym. Wydaje się, iż wówczas nie ma już możliwości odwołania od decyzji ukarania nas. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (k.p.w.) zakłada, że taki tryb sankcjonowania wykroczeń przyspiesza postępowanie i upraszcza je. Z tego powodu w postępowaniu mandatowym wyłączona została rola sądu, kierując obowiązek ukarania sprawcy wykroczenia np. na policjantów.
Zgodnie z art. 101 k.p.w. prawomocny mandat karny podlega niezwłocznie uchyleniu co do zasady w sytuacjach, jeśli grzywnę nałożono za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie bądź jeżeli grzywnę nałożono na osobę, która popełniła czyn zabroniony przed ukończeniem 17 lat lub też gdy ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia wykroczenia z przyczyn, o których mowa w art. 15-17 Kodeksu wykroczeń. Nasza Kancelaria Prawna Ryszard Zasada w Pile niejednokrotnie uczestniczyła w postępowaniach, w których ukarani mieli wątpliwości co do zasadności sankcji.
W postępowaniu mandatowym wyłączona została rola sądu, kierując obowiązek ukarania sprawcy wykroczenia np. na policjantów
Jeśli zachowanie, które nie nosi znamion wykroczenia określonych z przepisach prawa zostaje uznane przez organ karający za niezgodne z prawem, a druga strona nie zgadza się z taką interpretacją wówczas decydujące jest, czy ukarany mandat karny przyjął, a to już przesądza o prawomocnym zakończeniu postępowania wykroczeniowego. Podczas konsultacji z prawnikami naszej kancelarii pytają Państwo często co się stanie wówczas, jeśli po przyjęciu mandatu chcemy zakwestionować jego zasadność?
Otóż uchylić mandat karny można tylko wówczas, gdy obwinionego ukarano za popełnienie wykroczenia nieistniejącego w przepisach prawa. Bierzemy tutaj pod rozwagę dwie możliwości: gdy w ogóle czyn nie jest zabroniony przez ustawę, jak również czyn, który jest przestępstwem ściganym na zasadach określonych przez Kodeks postępowania karnego, a zatem nie może być traktowany jako wykroczenie.
Jeśli natomiast sprawca wykroczenia działał w ramach obrony koniecznej bądź w warunkach wyższej konieczności i jego działania skutkowały złamaniem prawa, wówczas mandat można uchylić po dogłębnej analizie sądu. Jest to zatem wyjątek od zasady, że w postępowaniu wykroczeniowym nie jest możliwa ponowna merytoryczna ocena czynu i ustalenia winy sprawcy po prawomocnym przyjęciu mandatu karnego.
W posiedzeniu, na którym toczy sie sprawa uchylenia mandatu ma prawo uczestniczyć ukarany, organ, który lub którego funkcjonariusz nałożył grzywnę w drodze mandatu, albo przedstawiciel tego organu oraz ujawniony pokrzywdzony. W toku postępowania sprawdzane są wszystkie okoliczności oraz weryfikacja zasadności ukarania sprawcy. Co ważne, wnioskodawca do przeprowadzenia takiego postępowania może być sam ukarany bądź jego przedstawiciel ustawowy czy opiekun prawny. Jednak należy pamiętać, iż tutaj również biegną terminy.
Uchylić mandat karny można tylko wówczas, gdy obwinionego ukarano za popełnienie wykroczenia nieistniejącego w przepisach prawa.
Nasi adwokaci podkreślają za każdym razem, iż taki wniosek może być złożony nie później niż w terminie 7 dni od uprawomocnienia się mandatu, jednak ten okres obowiązuje wyłącznie ukaranego. Organ nakładający grzywnę, nie jest tym terminem związany. Tym bardziej nie jest tym terminem związany sąd, który podejmuje omawiane postępowanie z urzędu.
